–استیل و انواع آن
یکی از رایج ترین و متنوع ترین محصولات ساختمانی و ابزارآلات صنعتی ساخته شده ازجنس استیل یا فولاد ضد زنگ بوده که آلیاژی ترکیبی از آهن، کروم و در برخی موارد نیکل و سایر فلزات مقاوم در برابر خوردگی است.
فولاد ضد زنگ به ماده سبز نیز شهرت دارد؛ این نوع استیل کاملاً قابل بازیافت بوده و سازگار با طبیعت است و مقاومت بسیار بالای آن در برابر خوردگی منجر به این شده تا در بخش ساخت و ساز و صنایع ساختمانی به تولید ۱۰۰ درصدی برسد و همچنین کاربرد۱۰۰ درصدی یابد.
نام استیل یا فولاد ضد زنگ یک اصطلاح گسترده است و برای هر فلزی با حداقل ۱۰.۵ درصد کروم به کارمی رود.
و از آنجایی که استیل یا فولاد ضد زنگ از نظر محیطی نیز ماده خنثی و بدون اثر است و طول عمر بسیار بالایی دارد ؛ همین عامل باعث شده تا به علاوه عوامل دیگری از جمله پر کاربردترین عناصر سازنده محصولات ساختمانی و شیر آلات صنعتی شود .علاوه بر اینها؛ استیل از نظر جذابیت و زیبایی فوق العاده کاربردی و عامه پسند بوده و دوام ونگهداری آسان تری به نسبت سایر آلیاژها دارد.
انواع مختلفی از استیل وجود دارد که به هرکدام یک درجه عددی داده شده و تحت یکی از ۴ گروه کلی زیر طبقه بندی شده اند .
این گرید ها بر اساس ترکیبات ساختاری خاص و کاربردی که هر نوع ازاین استیل ها دارند به آنها داده شده است.
۴ گروه اصلی استیل
۱- استیل آستنیتی
۲- استیل فریتی
۳- استیل دوبلکس
۴- استیل مارتزیتی
۱-آستنیتی استیل : فولاد ضد زنگ آستنیتی به‌عنوان پرکاربردترین نوع استیل دارای محتوای بالای کروم و نیکل است ؛جوش پذیری ،استحکام و مقاومت در برابر خوردگی بالای آن همچنین این نوع استیل را به یک ماده بسیار محبوب در صنایع ساختمانی، تولید ابزار آلات و شیرآلات صنعتی تبدیل کرده است که برخلاف انواع فریتی استیل آستنیتی مغناطیسی نیست.
از انواع استیل آستنیتی می توان استیل ۳۰۴V,۳۱۶LVM,۳۳۰, بیودر ۱۰۸ ,نیترونیک ۶۰ رانام برد.
۲-فریتی استیل: نوع فریتی استیل اما، یک ماده قالب مغناطیسی و کم نیکل و با مقاومت در برابر خوردگی خوب بوده که اغلب از این دست محصولات در کاربردهای خانگی و داخلی استفاده می‌شود. از این نوع استیل به دلیل مقاومت در برابر خوردگی و عدم ترک و شکست ناپذیری به ویژه در شرایطی که نیاز به تماس با سایر مواد خورنده است استفاده می‌کنند ،که به دلیل خواص ویژه همچون ؛مقرون به صرفه بودن و کاهش چکش‌خواری از نوع آستنیتی متمایز گشته است. از انوع استیل فریتی می‌توان به استیل ۴۳۰,۴۳۰FR
اشاره کرد.
۳-استیل دوبلکس یادوپلکس: استیل دوبلکس به دلیل ترکیب ۵۰ /۵۰ ٪ آستنیتی وفریتی آن ،به این نام نامگذاری شده است. این نوع هیبرید بسیار قوی تر از هر یک از آلیاژ های اصلی دیگر است و استحکام آن باعث بهبود خاصیت مقاومت در برابر خوردگی و ترک خوردگی استیل دوبلکس می شود.
علاوه براینها؛ به دلیل محتوای بالای فریت در آن خاصیت مغناطیسی بسیار بالایی نیز پیدا کرده است.
استیل دوبلکس نسبتاً قابل جوش بوده و برای شرایط تماس با خورندگی آب شور بسیار کاربردی است و از آن همچنین می توان در صنایع پتروشیمی در تماس با نفت و آب در زیر آب نیز استفاده کرد.
۳۲۲۰۵S و ۳۱۸۰۳S از انواع استیل دوبلکس هستند.
۴-استیل مارتزیتی: فولاد ضدزنگ مارتنزیتی با ساختاری مشابه فریت با محتوای ۱ درصد کربن بالاتر ، قابلیت سخت شدن بیشتر ،استحکام فوق العاده بالا و مقاومت متوسط در برابر خوردگی ،طیف وسیعی از کاربردها در صنایع مختلف از جمله :پزشکی، تولید ابزار جراحی ،تا قطعات توربین های بادی را در بر می گیرد.
انواع استیل مارتزیتی 17-4 PH, 15-5 PH ,420 F,416, 420MOD, 455,465.
استیل مارتزیتی را به دلیل استحکام بالا ،تطبیق پذیری و قابلیت بازیافت به خوبی می‌شناسند و بسیار مورد استفاده قرار می دهند.
کمتر کسی است که از شیر آلات و محصولات استیل ضدزنگ مارتنزیتی جهت بالا بردن کیفیت کار و استقامت سازه خود استفاده نکرده باشد. ازاین استیل اغلب به دلیل خاصیت بسیار ویژه ای که دارد در صنایع ساختمانی بسیار استفاده می کنند .
-استیل ۳۰۴ درمقابل استیل ۳۱۶
مقاومت در برابر خوردگی استیل بسته به گریدی که دارد متفاوت است؛ ممکن است اینطور تصور کنید که استیل به هیچ عنوان لکه نمی‌شود اما این تصور کاملا اشتباه است. استیل نیز به مانند سایر فلزات مبتنی بر آهن لکه پذیر است علاوه بر این درست مانند فولاد استاندارد، استیل نیز می‌تواند به مرور تغییر رنگ دهد و با اثر انگشت و گریس لکه شده و در نهایت پس از مدتی استفاده زنگ بزند.
همانطور که قبلا به آن اشاره کردیم ؛مقاومت در برابر خوردگی استیل بسته به گرید آن متفاوت است. همه انواع استیل ها ترکیبات اصلی آهن و کربن یکسانی دارند، اما استیل ۳۰۴ حاوی دوز استاندارد کروم بوده که به آن خاصیت ضد زنگ و مقاومت در برابر خوردگی ویژه ای می‌بخشد.
-استیل معمولی:
استیل ۳۰۴و۳۱۶ دو نوع متفاوت استیل هستند که تفاوت در آنها به جهت اضافه کردن یا نکردن آلیاژ مولبیدن است؛ آلیاژی که مقاومت در برابر خوردگی را به شدت افزایش می دهد که این عامل به ویژه در محیط های نمکی یا معرض کلرید بسیار بالا بسیار کارایی دارد. نکته قابل ذکر آن که استیل ضد زنگ ۳۱۶ حاوی مولیبدن بوده در حالیکه استیل ۳۰۴ فاقد آن است.
استیل ۳۰۴ یا استیل معمولی یک انتخاب مقرون به صرفه و با کارایی بسیار بالا برای انواع محیط ها بوده است؛ اما مقاومت در برابر کلرید استیل ۳۱۶ را ندارد.
در مقابل آن اما؛ قیمت کمی بالاتر استیل ۳۱۶ در مناطقی که در معرض کلرید زیاد قرار دارند به ویژه مناطق نزدیک به دریا و یا جاده های پر نمک ارزش صرف هزینه را دارد. سایر انواع استیل ضد زنگ مصرفی رایج عبارتند از استیل ۴۰۹ و ۴۳۰.
–استیل ۳۰۴
استیل ۳۰۴ ؛ رایج ترین نوع استیل ضد زنگ مورد استفاده در سراسر جهان بوده که به دلیل مقاومت در برابر خوردگی بالا ارزش بسیار بالایی دارد و گزینه بسیار مناسبی برای انواع شرایط است.
این استیل حاوی ۱۶تا۲۴ درصد کروم وتاحدود۳۵ درصد نیکل و مقدارکمی ازسایرآلیاژها همچون کربن و منگنز است رایج‌ترین انواع استیل ۳۰۴ استیل ضد زنگ ۱۸/۸ است که حاوی ۱۸درصدکروم و۸درصد نیکل است.
استیل ۳۰۴ در اغلب وسایل آشپزخانه لوازم و تجهیزات ساختمانی شیرآلات ساختمانی و صنعتی و همچنین دکوراسیون و اثاثیه منزل استفاده رایج دارد اما تنها یک نقطه ضعف بسیار مهم دارد و آن هم استعداد خوردگی در برابر محلولهای کلرید یا محیط های شور مانند سواحل دریا است که یونهای کلرید می‌توانند نواحی موضعی خوردگی را در سطح استیل ۳۰۴ ایجاد کنند که به آن حفره می‌گویند که این حفره ها می توانند در زیر کروم محافظ استیل پخش شده و ساختار کلی استیل را نابود کنند.
محلول
با حداقل ۲۵ ppm
کلرید سدیم می تواند اثر خورندگی بر
روی استیل ۳۰۴ داشته باشد.
-انواع کاربرداستیل ۳۰۴
– مخازن ذخیره سازی آب
– اتصال دهنده ها (پیچ ،مهره ،صفحه، دستگیره‌ها )
-سینک و قطعات سینک مسکونی
– شیرآلات ساختمانی
– دکوراتیو داخلی، پانلها
-انواع لوله تجهیزات
-استیل ۳۱۶
دومین فرم رایج استیل در جهان ،استیل ۳۱۶ است که خواص فیزیکی و شیمیایی مشابه استیل ۳۰۴ دارد؛ تنها با این تفاوت که استیل ۳۱۶ حاوی حدود ۲ تا ۳ درصد مولبیدن اضافی است که این افزودنی منجر به افزایش مقاومت در برابر خوردگی به ویژه در برابر انواع حلال های صنعتی و کلرید ها می‌شود.
– انواع کاربرداستیل ۳۱۶
- تجهیزات صنعتی و لوله های آزمایشگاهی
- لوله های تولید مواد شیمیایی
- حمل و نقل صنعتی و شیمیایی
- مخازن تحت فشار
- مخازن و لوله های با کاربرد شیمیایی
- لوله ها و تجهیزات دریایی( پیچ و مهره و اتصالات لوله کشی در کشتی ها)
اکسید آهن که از آن به نام زنگ زدگی نیز یاد می شود و قرمز و پوسته پوسته شدگی در سطح کار است؛ که استیل مقاومت طبیعی بسیار بالایی در برابر این زنگ زدگی دارد. کروم راز مقاومت استیل در برابر زنگ زدگی طبیعی است که تا قبل از ایجاد انواع مختلف استیل شاهد آن در شیرآلات ساختمانی، انواع پیچ و مهره ها و اتصالات لوله ای در مناطق و شرایط مختلف بوده ایم ؛که پس از تولید انواع مختلف تجهیزات استینلس استیل این اتفاق به ندرت رخ می دهد.
منبع: https://www.bsstainless.com/4-types-of-stainless-steel